Ο Μενέλαος Λουντέμης στα Σαρακατσάνικα τσελιγκάτα

Ο Μενέλαος Λουντέμης, γεννήθηκε το 1912 στο Χωριό Αγία Κυριακή της Μικρασιατικής Γιάλοβας. Η οικογένεια του ήταν εύπορη αλλά ερχόμενη στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών ξέπεσε απότομα σε κατάσταση έσχατης φτώχιας. Ήταν το μοναδικό αγόρι από τα πέντε παιδιά της οικογένειας του Γρηγόρη Μπαλάσογλου (που στον Εξαπλάτανο έγινε Βαλασιάδης) και της Δόμνας Τσιφλίδη. Ξεριζωμένος από την Μικρασιατική πατρίδα εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στον Εξαπλάτανο της Αριδαίας, μετά από μια σύντομη διαμονή στην Αίγινα και έπειτα στην Έδεσσα. Φοίτησε στο 6τάξιο γυμνάσιο της Έδεσσας από το 1925 μέχρι τον Γενάρη του 1929 οπότε όντας μαθητής της Δ’ τάξης αποσύρθηκε. Μικρός μαθητής 15χρονο γυμνασιόπαιδο, στις καλοκαιρινές διακοπές του σχολείου ανέβαινε τα καλοκαίρια του 1926, 1927 και 1928 στα καλύβια κι έκανε το δάσκαλο άλλοτε στου Καραφυλλιά στην Μπλάτσα κοντά στο παλιό χωριό Πευκωτό-Αριδαίας και άλλοτε στου Χύτα στην Τζένα πάνω από το χωριό Νότια. Οι Σαρακατσαναίοι ακόμα θυμούνται τον δάσκαλο, το κουτσό παλικαράκι. Εκεί γνώρισε τη βουνίσια ζωή τους και εμπνεύστηκε τα διηγήματα της συλλογής «Γλυκοχάραμα» που κυκλοφόρησε τις συννεφιασμένες μέρες της Γερμανικής Κατοχής το 1944. Μαθητές του ήταν τα αδέρφια Γεώργιος, Αντρέας και Δημήτρης παιδιά του Δρόσου Καραφυλλιά από τα Γιαννιτσά.

Η συλλογή περιέχει πέντε διηγήματα. Τα δύο η «Λιέν» και το «Φονικό» είναι άσχετα με τους Σαρακατσαναίους και αναφέρονται το πρώτο στην περιοχή του Βόλου και το δεύτερο παρουσιάζει μια ερωτική ιστορία σ’ ένα χωριό. Τα υπόλοιπα τρία, το ομότιτλο «Γλυκοχάραμα» το «Τσιμπούσι του γέρο Λια» και ο «Πριόβολος» αναφέρονται στη ζωή των Σαρακατσαναίων όπως την έζησε ο ίδιος.

Στο «Γλυκοχάραμα» ο γέρο-Μάιτας είναι ο Μάττας, που έβοσκε τα πρόβατα στο τσελιγκάτο του Πασα-Γιώργη Καραφυλλιά στην Μπλάτσα. Η κόρη του που ήταν πραγματικά φυματική, κλέφτηκε με φυματικό, που είχε βγει στα βουνά για ανάρρωση, και γι αυτό τρελάθηκε ο γέροντας. Η Πόρδο - Πανάγιω είναι η Παναγιώτα Μπιζίκη, ο Μανώλης είναι ο Μανωλής.

Στο «Τσιμπούσι» αναγνωρίζεται ο Δρόσος Καραφυλλιάς και ο τσέλιγκας με τις έξι κόρες είναι ο Στέργιος (Τσάμης) Καραφυλλιάς αδερφός του Πασα-Γιώργη και του Δρόσου. Στον «Πριόβολο» ο συγγραφέας αν και παραλλάσσει με τέχνη τα ονόματα, αναγνωρίζονται ο Θανάσης Μπιδικλής, που είναι ο Θανάσης Μπιζίκης, ο «Βλοιοβαγγέλης» που είναι ο Βαγγέλης Γάκης, ο Ζήσης Πατακιούτης που είναι ο Χύτας και ο Μήτρο-Κεχαγιάς ο φτωχός τσομπάνος, που βρήκε χρήματα και τον αποκαλούσαν έτσι ειρωνικά. Όλοι οι παραπάνω ήταν τσομπαναραίοι ή «σμίκτες» στο τσελιγκάτο του Χύτα στην Τζένα.

Τα παραπάνω στοιχεία, όπως το στέκι των Σαρακατσαναίων, τα βοσκοτόπια, που αναφέρει, τα ονόματα, που σκόπιμα παραλλάσσει και οι ιστορίες, που διαδραματίζονται με σιγουριά μας οδηγούνε να βρούμε τον τόπο, που περιγράφει ο συγγραφέας και είναι τα βουνά της Αλμωπίας (Καρατζόβας) και οι Σαρακατσαναίοι στα χρόνια 1926-29.

Στα ακόλουθα χρόνια, ο Λουντέμης για την επιβίωσή του αφού διέκοψε το γυμνάσιο αναγκάστηκε να δουλέψει σαν λαντζιέρης, λούστρος ψάλτης, υπάλληλος γραφείου και αρχιεργάτης σε τεχνική εταιρεία στα τεχνικά έργα του Γαλλικού ποταμού στον νομό Κιλκίς. Εκεί γύρω στο 1930 εμπνεύστηκε το μυθιστόρημα «Αγέλαστη Άνοιξη» στο οποίο περιγράφει την ζωή των κατοίκων στα χωριά της περιοχής Γουμένισσας - Αξιούπολης - Πολυκάστρου. Ακολούθως αναφέρεται στην αποξήρανση της λίμνης Αματόβου Αξιούπολης που βρίσκονταν κατά μήκος της κοιλάδας του Αξιού και την οικολογική καταστροφή. Σε ένα διπλανό χωριό κοντά στην λίμνη, το «Ξεχασμένο» όπως το ονομάζει λόγω της κρατικής αδιαφορίας, τον βρίσκει ο Σαρακατσάνος τσέλιγκας Μήτρο - Κεχαγιάς (πρόκειται μάλλον για τον Μήτρο Γουλή από τον οικισμό των Γουλαίων που σήμερα ονομάζεται Νέο Συρράκο) που έψαχνε για δάσκαλο. Με πολύ προσπάθεια τον πείθει να κάνει τον δάσκαλο για όλους τους μήνες του χρόνου και όχι μόνο για τους θερινούς μήνες στο τσελιγκάτο του Καραφυλλιά, στο οποίο πρέπει να πέρασε καλά και γι’ αυτό θέλησε να ξαναπάει.

Το χωριό, όπου έκανε τον δάσκαλο το ονομάζει Αξιοκώμη και προφανώς πρόκειται για το σημερινό Αξιοχώρι που βρίσκεται πάνω σε ένα λόφο και δίπλα στα κτήματα των Γουλαίων (Νέο Συρράκο) και Φλωραίων (Βακούφ). Από τα ονόματα των κατοίκων που αναφέρει (Παγώνης, Μήτρο – Κεχαγιάς, Ζουγράφω, Γιαννακός κ.α.) θα πρέπει να ήταν οικισμός παραχειμαζόντων Σαρακατσαναίων σε ιδιόκτητες-αγορασμένες εκτάσεις βοσκοτόπων.

Στο σχολείο εφαρμόζει νέες παιδαγωγικές μεθόδους (κατάργηση της βέργας, δημιουργία βιβλιοθήκης κ.α.) και κερδίζει την εμπιστοσύνη των μαθητών του. Οι τσελιγκάδες όμως προσκολλημένοι στις παλαιές αντιλήψεις ήθελαν το δάσκαλο με γραβάτα, αυστηρό και με τη βέργα στο χέρι να τον φοβούνται οι μαθητές του. Μηχανεύτηκαν πολλούς τρόπους για να τον διώξουν, μα δεν τα κατάφεραν. Οι τσελιγκάδες όμως δεν ησύχαζαν. Δύο από αυτούς πηγαίνουν στην Θεσσαλονίκη στον «δασκαλοδάσκαλο», όπως ονομάζει τον επιθεωρητή θα λέγαμε σήμερα και ζητούν την αποπομπή του. Αποστέλλονται στο χωριό οι γνωστοί αργότερα για τις «προοδευτικές» τους ιδέες παιδαγωγοί Αλέξανδρος Δελμούζος και Μίλτος Κουντουράς, οι οποίοι αντί να τον αποπέμψουν του δίνουν συγχαρητήρια για το έργο του και τον προτρέπουν να γράφει διαβλέποντας το λογοτεχνικό του ταλέντο.
Στο διάστημα της παραμονής του γνώρισε τα ήθη και τα έθιμα και γενικότερα την ζωή των κατοίκων (μονίμων και Σαρακατσαναίων), τα οποία κατέγραψε στο βιβλίο του όπως για παράδειγμα τα έθιμα του γάμου (φλάμπουρο, τραγούδια κλπ). Στο τέλος του καλοκαιριού παρά την επιμονή των μαθητών και φίλων του να παραμείνει για άλλη μια χρονιά τους αποχαιρέτησε και έφυγε.

Το 1932 έφυγε οριστικά από το χωριό του τον Εξαπλάτανο και με μια βαλίτσα γεμάτη χειρόγραφα, ποιήματα, διηγήματα, μυθιστορήματα και θεατρικά έργα πήγε αρχικά στην Κοζάνη, αργότερα στον Βόλο με κάποιο θεατρικό θίασο και τέλος στην Αθήνα όπου γνωρίζεται με τον καθηγητή της Φιλοσοφικός Σχολής Νικόλαο Βέη, με την μεσολάβηση του οποίου παρακολούθησε σαν ακροατής όλα τα μαθήματα της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών επειδή δεν είχε τα τυπικά προσόντα για την εγγραφή του στο Πανεπιστήμιο. Σωματικά ήταν αδύναμος, ελαφρά κουτσός με ωραίο πρόσωπο. Ήταν όμως προικισμένος με γνήσιο πολύπλευρο ταλέντο και ισχυρή θέληση. Δούλεψε κάτω από δύσκολες συνθήκες. Γνώρισε διώξεις δυσκολίες, ζωή από παρανομίες, αρρώστιες, δίκη για εσχάτη προδοσία, καταδίκη σε θάνατο και δεκαοκτώ χρόνια αναγκαστικής εξορίας στην Ρουμανία, απ’ όπου νοσταλγούσε πάντα την πατρίδα.

Ο θάνατός του ήταν ξαφνικός και γρήγορος. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 22 Ιανουαρίου του 1977, μόλις ένα χρόνο από την επιστροφή του στην Ελλάδα. Ενταφιάστηκε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Μοναδική απόγονός του είναι η κόρη του Μυρτώ που ζει στην Αθήνα.

Τιμήθηκε με το μέγα βραβείο Πεζογραφίας το 1938 και με τη Χρυσή Δάφνη Πανευρώπης στο Παρίσι το 1951. Στο Βουκουρέστι όπου έζησε εξόριστος τιμήθηκε με την ανέγερση Λουντέμιου Μεγάρου.

Απόσπασμα απο άρθρο της εφημερίδας «Τα Σαρακατσάνικα Χαιρετήματα» που εκδίδει η Αδελφότητα των εν Αθήναις Σαρακατσαναίων Ηπείρου.

Για συνδρομές και πληροφορίες : Ζήνωνος 30, 3ος όροφος, Τ.Κ. 10437 - τηλ. : 2105240777, φαξ : 2105240109

Γράφει ο Ιωάννης Θ. Κουτσοκώστας υποδιευθυντής ΑΤΕ Γιαννιτσών

Γιώργο, τούβρες τ' άλογο;

Δύσκολη η μετάβαση των Σαρακατσάνων από το μαντρί και την καλύβα στα πανεπιστήμια και τα κέντρα εξουσίας. Οι γονείς μου, μου ζητούσαν πάντα να τα καταφέρνω και να ένας ενδεικτικός διάλογος με τον πατέρα μου.

-Γιώργο, τούβρες τ' άλογο;

-Δεν τούβρα.

-Τούβρες, δεν τούβρες, σέλωσ' το και φέρ' το!

Γεώργιος Σούρλας

Παρουσιάζονται τα βιβλία του Νικόλαου Κατσαρού για τους Σαρακατσάνους

ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ ΣΤΙΣ 7 ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΣΤΟ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΝΕΑΣ ΚΑΡΒΑΛΗΣ

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης που διοργανώνουν ο Σύλλογος Σαρακατσαναίων Νομού Καβάλας "Ο Φλάμπουρας" και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ θα αναφερθεί στην καταγωγή των Σαρακατσαναίων και της γλώσσας τους.
Ο Σύλλογος Σαρακατσαναίων Νομού Καβάλας "Ο Φλάμπουρας" και η Νομαρχιακή Aυτοδιοίκηση Καβάλας διοργανώνουν από κοινού μια εκδήλωση με θέμα την καταγωγή των Σαρακατσαναίων και του γλωσσικού τους ιδιώματος. Η εκδήλωση θα έχει ως κεντρικό πρόσωπο τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ (Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων), πρώην βουλευτή νομού Λάρισας της Νέας Δημοκρατίας και αντιπρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων Νικόλαο Κατσαρό και θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου στις 7 το απόγευμα στο Εκθεσιακό Κέντρο της Νέας Καρβάλης.
Ο κ. Κατσαρός πέραν της ιδιότητας του πολιτικού, υπήρξε ερευνητής του τρόπου ζωής των Σαρακατσάνων και η μελέτη του πάνω σε αυτούς συγκεντρώθηκε και κυκλοφόρησε σε δυο βιβλία. Το πρώτο είναι "Οι αρχαιοελληνικές ρίζες του Σαρακατσάνικου λόγου. Ετυμολογική προσέγγιση" που εκδόθηκε το 1995 και το δεύτερο ονομάζεται "Σαρακατσιαναίοι, Συρράκο και Σακαρέτσι" το οποίο κυκλοφόρησε πέρυσι.
Αμφότερα θα παρουσιαστούν στη διάρκεια της εκδήλωσης, ενώ θα αναλυθούν και τα θέματα "Λέξεις του Σαρακατσάνικου λόγου" και "Καταγωγή των Σαρακατσαναίων". Πέραν του κ. Κατσαρού, θα μιλήσουν ο νομάρχης Καβάλας Θόδωρος Καλλιοντζής, ο καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Αντώνιος Σκευάς και ο επίκουρος καθηγητής Νομικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Θεοχάρης Δαλακούρας. Ο Νικόλαος Κατσαρός, μέσω των βιβλίων του προσπαθεί να ρίξει φως στην ιστορική διαδρομή ενός παλαιού νομαδικού λαού, τα μέλη του οποίου είναι γνωστά με το όνομα Σαρακατσάνοι μόλις τα τελευταία 200 - 250 χρόνια. Πιθανότεροι "νονοί" οι Τούρκοι κατακτητές οι οποίοι έδωσαν το όνομα "Καρα-Κατσιάν" σε αυτούς τους σκληρούς ορεσίβιους τα ίχνη των οποίων φτάνουν πιο πίσω και από την εποχή της βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Το άρθρο είναι του Άγγελου ΚΑΛΟΓΡΗΑ (angelos.kalogrias@gmail.com )
Πηγή : www.evdomi.gr

Οι Σαρακατσάνοι στην Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τι είναι πρώτα απ’ όλα η Βικιπαίδεια ή μάλλον καλύτερα ποια είναι η Wikipedia;

«Η Βικιπαίδεια (ο όρος προήλθε από το Αγγλικό Wikipedia σε ελεύθερη μεταγραφή) είναι μία διεθνής, ελεύθερου περιεχομένου, εξελισσόμενη δια συνεργασίας εγκυκλοπαίδεια, η οποία βρίσκεται στη διεύθυνση http://www.wikipedia.org στο διαδίκτυο. Γράφεται σε συνεργασία από εθελοντές με το λογισμικό wiki, κάτι που σημαίνει ότι άρθρα μπορεί να προστεθούν ή να αλλάξουν από τον καθένα. Το έργο ξεκίνησε στις 15 Ιανουαρίου 2001 ως συμπλήρωμα στη γραμμένη από ειδήμονες Nupedia, με ιδρυτή τον Τζίμι Γουέιλς και λειτουργεί τώρα από το μη κερδοσκοπικό Ίδρυμα Wikimedia (Wikimedia Foundation). Η Αγγλική Βικιπαίδεια περιλαμβάνει περισσότερα από 2.000.000 άρθρα.»

Ο παραπάνω ορισμός είναι από την ίδια την Βικιπαίδεια. Τα άρθρα της Ελληνικής Βικιπαίδειας δεν είναι σε καμία περίπτωση η μετάφραση της Wikipedia και φυσικά ούτε το αντίστροφο. Τα άρθρα της Ελληνικής Βικιπαίδειας είναι επίσης πολύ λιγότερα από αυτά της Wikipedia μια και οι Ελληνόφωνοι χρήστες του διαδικτύου είναι κατά πολύ λιγότεροι των Αγγλόφωνων.

Τόσο στην Ελληνική όσο και στην Αγγλική έκδοση αυτής της ελεύθερης εγκυκλοπαίδειας μπορεί κάποιος να βρει άρθρα για τους Σαρακατσάνους (Sarakatsani). Ο ορισμός στην ελληνική έκδοση είναι ως εξής : «Οι Σαρακατσάνοι, γνωστοί και ως Καρακατσάνοι ή Σαρακατσαναίοι, είναι ελληνική νομαδική φυλή που βρίσκεται διασκορπισμένη σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα. Σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία των Σαρακατσάνων έχει εγκαταλείψει το νομαδικό βίο και ζει μόνιμα στα χωριά όπου ασχολείται με την κτηνοτροφία, ενώ οι απόγονοί τους έχουν εγκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό στα μεγάλα αστικά κέντρα. Μικρός αριθμός Σαρακατσάνων βρίσκεται επίσης στη Βουλγαρία.» Και στις δύο εκδόσεις παρατίθενται και άλλα στοιχεία σχετικά με προέλευση του ονόματος, την καταγωγή, την ιστορία και την οργάνωση της κοινωνικής ζωής των Σαρακατσάνων αλλά και βιβλιογραφία και εξωτερικοί σύνδεσμοι σχετικοί με τους Σαρακατσάνους.

Επειδή όμως τα άρθρα της Βικιπαίδειας γράφονται «σε συνεργασία από εθελοντές» εγείρονται ζητήματα αξιοπιστίας. Ακόμη και η ίδια η Βικιπαίδεια τονίζει «Ένα άρθρο είναι τόσο αξιόπιστο όσο περισσότεροι είναι οι χρήστες που το έχουν διαβάσει και έχουν ελέγξει τις πληροφορίες που δίνονται. Όλα τα άρθρα είναι ανοιχτά και ο καθένας μπορεί να διορθώσει όποιο λάθος βλέπει. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί κάποιος να εισάγει ένα λάθος σε ένα υπάρχον άρθρο, αλλά η φιλοσοφία του wiki λέει ότι ο επόμενος που θα το διαβάσει μπορεί να το διορθώσει. Αυτό είναι κάτι για το οποίο λέγεται ότι "αυτό το σύστημα στην θεωρία δεν έπρεπε να δουλέψει, αλλά στην πράξη δουλεύει". Συνεπώς η αξιοπιστία του άρθρου βασίζεται στο πόσα μάτια το διαβάζουν. Όσο αυξάνεται η δημοτικότητα της Βικιπαίδειας, τόσο αυξάνεται και η αξιοπιστία των άρθρων, αφού κάθε αναγνώστης μπορεί να είναι ταυτόχρονα και χωρίς καμία διαδικασία, συντάκτης. Θα πρέπει πάντα να σημειώνεται ότι ο αριθμός των κακόβουλων ή λαθεμένων επεξεργασιών ως προς τις αξιόλογες συνεισφορές είναι πολύ μικρότερος του 1%.»

Ο κύριος λόγος αυτής της ανάρτησης είναι ακριβώς αυτός. Θεωρούμε πως σε τακτά χρονικά διαστήματα θα πρέπει όσο περισσότεροι από εμάς μπορούν να ελέγχουν τα άρθρα που αναφέρονται στους Σαρακατσάνους έτσι ώστε να προστατεύσουμε την αξιοπιστία των άρθρων για εμάς από ενδεχομένως κακόβουλους ή και ακατάρτιστους χρήστες του διαδικτύου. Όσοι δε από εμάς εχουν την ικανότητα να χειρίζονται και την αγγλική γλώσσα θα πρέπει να ελέγχουν και την Αγγλική έκδοσή της ώστε και εκεί τα άρθρα για τους Σαρακατσάνους να αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Να σημειώσουμε ότι η Αγγλική έκδοση ίσως είναι πιο σημαντική από την Ελληνική γιατί δυστυχώς γνωρίζουμε ότι εκεί μπορούν περισσότεροι κακόβουλοι να προσπαθήσουν να παρουσιάσουν τους Σαρακατσάνους με τρόπους που ικανοποιούν δικά τους συμφέροντα. Και φυσικά η Αγγλόφωνη έκδοση έχει τεράστια αναγνωσιμότητα παγκοσμίως.

ΣAPAKATΣIANAIOI, ΣYPPAKO KAI ΣAKAPETΣI

[...] Σκοπός αυτής μου της μελέτης δεν είναι βέβαια η απόδειξη του τόπου καταγωγής των Σαρακατσιάνων. Ούτε πιστεύω ότι θα υπάρξει και ειδικός ακόμη σοβαρός ερευνητής επιστήμονας που θα το επιχειρήσει. Και αυτό γιατί δεν υπάρχει το αναγκαίο αποδεικτικό υλικό, στο οποίο θα μπορούσε να θεμελιώσει την άποψή του, γιατί τέτοιοι υλικό δεν μπορεί να υπάρχει. Το όνομα Σαρακατσιάνοι είναι σχετικά πρόσφατο, μόλις 200 ή έστω 250 ετών. Η ιστορία των Σαρακατσαναίων στα Βυζαντινά και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας καλύπτεται υπό το όνομα "βλάχος", που δηλώνει τον ορεσίβιο νομάδα κτηνοτρόφο και καταλάμβανε όλους τους ορεινούς κτηνοτροφικούς πληθυσμούς της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο. Το όνομα Σαρακατσάνοι είναι "παρατσούκλι" του κατακτητή στα ύστερα χρόνια της Τουρκοκρατίας, που μ αυτό προσδιόρισε και διαχώρισε το νομαδικό αυτό "φύλο" των υπηκόων του από τα άλλα νομαδικά "φύλα", αποδίδοντας με το όνομα Καρα-Κατσιάν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα αυτής της ελληνικής νομαδικής γενιάς.
Εκείνο που επιχειρείται σ αυτή τη μελέτη μου είναι η απόδειξη ότι οι Σαρακατσάνοι δεν κατάγονται ούτε από το Συρράκο, ούτε από το Σακαρέτσι. Σαθρά αντίθετα επιχειρήματα και προσωπικές αβάσιμες επινοήσεις ορισμένων είναι οι διατυπωμένες απόψεις. Πρόχειρες και επιφανειακές είναι οι αποδοχές τους από τους μεταγενέστερους, που αναφέρονται στις αθεμελίωτες αυτές επινοήσεις. Και κατά τις επαναλήψεις εμφιλοχωρούν και παραποιήσεις των αρχικών ισχυρισμών, άλλες σκόπιμες, γιατί υπηρετούσαν κάποια συμφέροντα και άλλες από άγνοια ή παρερμηνεία. Κάποια μάλιστα επιχειρήματα διατυπώνονται με τόση ελαφρότητα και επιπολαιότητα που προκαλούν έκπληξη και αποστροφή ή πολλά ερωτηματικά για την τόλμη ορισμένων να καταπιάνονται με ένα τόσο σοβαρό, δυσεπίλυτο, δύσκολο ζήτημα. [...]

Το παραπάνω απόσπασμα από την εισαγωγή (σελίδα 19) του τελευταίου βιβλίου του Νίκου Κατσαρού είναι απολύτως ενδεικτικό του περιεχομενου και των επιχειρημάτων που ακολουθούν. Ο συγγραφέας επιχειρεί να ανατρέψει τους ισχυρισμούς πως η ονομασία "Σαρακατσάνοι" προέρχεται είτε από το χωριό Σακαρέτσι του νομού Αιτωλοακαρνανίας είτε από το Συράκο της Ηπείρου. Η προσωπική μας άποψη ταυτίζεται με αυτή του κου Κατσαρού. Το βιβλίο είναι των εκδόσεων Σπανίδη και σύμφωνα με την Π.Ο.Σ.Σ. έχει διατεθεί από τον συγρραφέα "για διάθεση και προς όφελός της".

Διατίθεται από την Π.Ο.Σ.Σ. Τηλ. 2310-840830 (ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΩΣ ΠΕΜΠΤΗ 18.00-20.00)

Επίσης μπορείτε να το προμηθευτείτε από τα περισσσότερα ηλεκτρονικά βιβλίοπωλεία οπως τον Ιανό ή την Πρωτοπορία ή τέλος να το αναζητήσετε σε οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο.

Σελίδες: 148

Σχήμα: 17x24

Βάρος: 0,4

ISBN: 978-960-6653-22-3

Ακολουθεί ολόκληρος ο επίλογος του βιβλίου

«Οι Σαρακατσιάνοι δεν έκτιζαν, για να μείνουν αποδείξεις κάποιας μόνιμης διαμονής τους.

Δεν έγραψαν για να μείνουν γραπτά μνημεία της συμμετοχής τους στα ιστορικά γεγονότα της πατρίδας μας ή της δικής τους ιστορίας.

Δεν υπέγραψαν συμφωνητικά μίσθωσης των λιβαδιών, εκτός ίσως από ελάχιστες εξαιρέσεις που χάθηκαν κι αυτές στους αιώνες που πέρασαν. Για τις συμφωνίες τους ήταν αρκετός ο «λόγος» τους. Ούτε έκαναν γραπτές συμφωνίες πώλησης των προϊόντων τους. Άγνωστα σ’ αυτούς ήταν και τα προικοσύμφωνα. Οι γραπτές γενικά συμφωνίες αποφεύγονταν, γιατί η υπογραφή τους ερμηνεύονταν ως έκφραση δυσπιστίας τήρησης του «λόγου» τους.

Ακόμη και οι αποδεδειγμένα Σαρακατσιάνοι αγωνιστές προ και μετά το 1821 (Κατσαντώνης, Δίπλας, Τσόγκας, Καραϊσκάκης, Λιακατάς, Συκάδες ή Βλαχόπουλοι κ.α.) δεν άφησαν γραπτά απομνημονεύματα. Ό,τι γνωρίζουμε γι’ αυτούς και για τη γενιά τους το έγραψαν άλλοι. Και μάλιστα κανένας τους δεν αναφέρεται ως Σαρακατσιάνος μέχρι τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα. Και αυτό, γιατί δεν ήταν γνωστό το όνομα της γενιάς τους. Τους κάλυπταν κάποια άλλα ονόματα. Βλαχοποιμένες ελληνόφωνοι, Βλάχοι, νομάδες, σκηνίτες. Φερέοικοι και απόλιδες οι Σαρακατσιάνοι, η ελληνική αυτή νομαδική φυλή, «όργωνε» με τα κοπάδια της, τις ράχες και τις κορυφές των βουνών, τα λιβάδια και τα δάση τους, στήνοντας τις καλύβες τους στα ξέφωτά τους κοντά σε κάποια βρύση, που έπαιρνε κατά κανόνα το όνομα του τσέλιγκα. Η μετακίνησή τους ανά εξάμηνο, χειμώνα - καλοκαίρι ήταν συνεχής και αέναη, πάντοτε με στόχο το πλούσιο, σε δροσιά, χορτάρια, νερά, ίσκιους, λιβάδι το καλοκαίρι, και το ζεστό και πλούσιο σε βλάστηση το χειμώνα.

Κέντρο των ενδιαφερόντων τους ήταν η καλοπέραση του κοπαδιού. Δευτερεύον ζήτημα ήταν η καλοπέραση η δική τους. Πρωταρχική τους αρχή ήταν ο σεβασμός της παράδοσης, η τήρηση με θρησκευτική ευλάβεια των πατροπαράδοτων, η πιστή συμμόρφωση προς τα ήθη και τα έθιμα των πατέρων τους, η αγάπη προς την πατρίδα, την ελευθερία, που ήταν συνυφασμένη με τον ανεξάρτητο τρόπο της ζωής τους.

Εσωτερική τους αδήριτη ανάγκη ήταν η παροχή κάθε βοήθειας προς τους κατατρεγμένους και αδικημένους από την εξουσία του κάμπου, που κατέφευγαν στις στάνες τους. Ξεχείλισμα του νου και της ψυχής τους ήταν η συμπαράσταση στους αγωνιζόμενους κατά του βάρβαρου κατακτητή και ασίγαστος πόθος τους και γλυκό τους όνειρο ήταν να γίνουν ένα μ’ αυτούς βοηθώντας τους σ’ όποια ανάγκη κι αν είχαν.

Κρυφός τους καημός και σφοδρή τους επιθυμία και επιδίωξη ήταν να βρεθούν κι εκείνοι στα λημέρια των καπετάνων της κλεφτουργιάς, να κρατήσουν κι εκείνοι καρυοφύλλια και ν’ αγωνισθούν μαζί τους.

Πατρίδα τους ήταν οι ορεινές καλοκαιρινές τους διαμονές. Αυτές τους εξέφραζαν. Τα πεύκα, οι οξυές και τα έλατα, τα ρυάκια με τα γάργαρα νερά, τα τιτιβίσματα των πουλιών και τα ουρλιάσματα των λύκων.
Ήταν κι εκείνες απρόσιτες, απάτητες, ελεύθερες. Κι αυτές οι καλοκαιρινές διαμονές της συντριπτικής πλειοψηφίας τους ήταν τα χιλιοτραγουδισμένα Άγραφα με τις ψηλές τους κορυφές, τα απέραντα λιβάδια τους, τους καταδεκτικούς και καλοσυνάτους ντόπιους ελληνόφωνους μικροκτηνοτρόφους κατοίκους τους. Αυτό ήταν το δικό τους βασίλειο, που δεν το αντάλλαζαν με τίποτε, ούτε και μ’ αυτές ακόμη τις ανέσεις της μόνιμης εγκατάστασης. Αυτό γέμιζε όλο τους το είναι.

Κι αν κάποιοι από αυτούς ξεκαλοκαίριαζαν σ’ άλλα ορεινά λιβάδια ο νους τους ήταν γεμάτος από Άγραφα. Κάποια ανάγκη τους οδηγούσε μακριά από αυτά. Προσωρινά όμως. Για κάποια καλοκαίρια. Και ξανά στ’ Άγραφα. Αυτά ένοιωθαν ως πατρίδας τους. Εκεί είχαν δικά τους όλα τα λιβάδια, χωρίς επαγγελματικούς ανταγωνισμούς από τους ντόπιους, χωρίς «καρφώματα» ότι «φυλάν’ τους κλέφτες στα μαντριά».

Έστηναν τα καλύβια τους μακριά από τα χωριά. Δεν ταίριαζαν τα χνώτα τους με τους ντόπιους. Ένοιωθαν μια αποστροφή προς τους Βλαχόφωνους, οι οποίοι τους κορόιδευαν για τον τρόπο της ζωής τους, για τη φτώχεια του επαγγέλματός τους, για τη μη επίδοσή τους σ’ άλλα επαγγέλματα.

Για όλα αυτά και για άλλα πολλά, που ήταν βαθειά χαραγμένα στις ψυχές τους «μητρός τε και πατρός και των προγόνων απάντων», με το συντηρητισμό, ο οποίος τους διέκρινε και με την πλήρη αφοσίωση στα πάτρια, θα ήταν παραλογισμός να δεχθεί κανένας ότι πατρίδα τους ήταν κάποιο χωριό, από το οποίο κάποτε έφυγαν, έριξαν πέτρα πίσω τους κι άρχισαν και συνέχισαν μια νέα σκληρή ζωή γεμάτη ατελείωτους κόπους, κακουχίες, διώξεις, βάσανα, συμφορές, χωρίς να ξαναθυμηθούν και να επιστρέψουν στην «πατρίδα», που για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή τους αναγκάσθηκαν κάποτε να την εγκαταλείψουν. Δυνατός και πειστικός λόγος γι’ αυτό είναι και γιατί οι εξελίξεις στην πατρίδα μας, για όσους υποστηρίζουν κάποιο λόγο φυγής, ήταν τέτοιες που άλλαξαν εκείνα που φέρονται ότι τους ανάγκασαν να φύγουν και μάλιστα κατά εντυπωσιακό τρόπο. Σκοτώθηκε ο Αλή Πασάς. Ελευθερώθηκε η Ελλάδα. Μειώθηκε η κτηνοτροφία. Αυξήθηκαν τα λιβάδια. Ανέβηκε το επίπεδό τους.»

Στο καζάνι της ελληνικής ιστορίας

Αφήνει για λίγο τις συνταγές ο Ηλίας Μαμαλάκης και βουτάει στο καζάνι της ελληνικής ιστορίας, εστιάζοντας στους προεπαναστατικούς χρόνους, για να σερβίρει τη σειρά ντοκιμαντέρ «Χώματα με ιστορία» της ΕΤ3.

Τα Άγραφα, την ορεινή αυτή και σε πολλά σημεία δύσβατη περιοχή περιηγήθηκε τον Ιούλιο ο Ηλίας Μαμαλάκης. Ένα οδοιπορικό που δεν έγινε για την ανακάλυψη συνταγών και εδεσμάτων αλλά με την πρόθεση να συγκεντρωθεί υλικό από άγνωστες πτυχές ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης του ΄21 για ένα ντοκιμαντέρ (12 επεισοδίων).

«Με τον Κώστα εδώ και πέντε χρόνια γυρίζουμε την Ελλάδα για το "Μπουκιά και συχώριο", ένα ντοκιμαντέρ που αγγίζει ένα κομμάτι του πολιτισμού που λέγεται "διατροφή, ήθη κι έθιμα". Κάποια στιγμή βρήκαμε κομμάτια ιστορίας πολύ δυνατά που δεν μπορούσαν να προβληθούν μέσα από την εκπομπή», μου έλεγε στη συνάντησή μας στο γραφείο του στο Κεφαλάρι, λίγο πριν βγει και πάλι στον δρόμο με το δισάκι του στον ώμο. «Άρχισα λοιπόν να μελετώ την ιστορία». Έναυσμα στάθηκε αυτό που εισέπραττε στις επισκέψεις του στα χωριά των Αγράφων. «Μου έκανε εντύπωση η οντότητα του Κατσαντώνη. Ποιος να το φανταστεί ότι οι γέροι γύρω από τα τραπεζάκια των καφενείων σε εκείνα τα απομακρυσμένα χωριά, τα σχεδόν απομονωμένα, αρχές του 21ου αιώνα, θα μιλούν για τον Κατσαντώνη; Μια υπόθεση σοβαρή αλλά αδιάφορα τοποθετημένη στην ψυχοσύνθεση των Ελλήνων».

Οι κουβέντες σημερινών ανθρώπων για τον σταυραετό της Κλεφτουριάς, των Τζουμέρκων και των Αγράφων, για τον πρόδρομο της Επανάστασης, όπως έχει χαρακτηριστεί ο Αντώνης Κατσαντώνης, συνάρπασαν τον Ηλία Μαμαλάκη, που έβαλε σκοπό να βουτήξει στα βάθη της ιστορίας των προεπαναστατικών χρόνων. «Σε μια περίοδο όπου τα σχολεία υπολειτουργούν, οι δάσκαλοι βαριούνται, τα παιδιά ασχολούνται με πράγματα της εποχής τους και φεύγουν από τις οικογενειακές ρίζες, οι γονείς αγωνίζονται για τα 700 ευρώ τον μήνα και πορευόμαστε από το πουθενά στο πουθενά, ήρθε η πρόταση της ΕΤ3 για τους προεπαναστατικούς ήρωες, ανακαλύπτοντας πτυχές άγνωστες και αναξιολόγητες ή που αξιολογήθηκαν από λίγους. Για μένα δεν υπάρχει Ελλάδα, δεν υπάρχει εθνική συνείδηση. Η ιστορία πάει από τον παππού στον εγγονό. Δεν υπήρξε Βυζαντινή Αυτοκρατορία με ελληνική βάση. Κι εκείνα τα χρόνια οι Σαρακατσάνοι μόνο μιλούσαν ελληνικά. Επομένως μιλούμε για ανθρώπους που πάλευαν για προσωπική ελευθερία. Αυτό ένωνε. Για το έθνος, για εθνική οντότητα, για Ελλάδα, ο Καραϊσκάκης μίλησε όπως δεν μίλησε κανένας άλλος».

«Θέλω να μιλήσω γι΄ αυτές τις πτυχές της ιστορίας με απλό λαϊκό λόγο, να δείξουμε ότι όλοι έχουμε ρίζες. Έχουμε βαριά ιστορία, αλλά δεν κτίστηκε ούτε στα γρόσια ούτε στις λίρες», λέει ο Ηλίας Μαμαλάκης και αποσαφηνίζει πως δεν θα εγκαταλείψει ποτέ την κουζίνα, τη μαγειρική και το «Μπουκιά και συχώριο». «Ένα διάλειμμα κάνω, για να ασχοληθώ με την ιστορία».

Παρουσιάζοντας τέτοιες πτυχές, έχετε σκεφτεί ότι ενδεχομένως προκαλέσετε αντιδράσεις;

Μακάρι. Πολύ θα το χαρώ να δημιουργήσω θέματα για συζήτηση.

Κινδυνεύετε όμως να χαρακτηριστείτε έως και ανθέλληνας...

Ο πολιτισμός, ακόμα και η εθνότητα, ανήκει στον τόπο, όχι στους ανθρώπους. Η Ελλάδα κάνει τους Έλληνες, η Τουρκία τους Τούρκους. Σε μια ολόκληρη περιοχή εκείνη την εποχή μετακινούνταν διάφορα φύλα. Δεν υπήρχαν Τούρκοι αλλά Τουρκαρβανίτες. Το μόνο καθαρό φύλο ήταν οι Ιλλυριοί, απ΄ όπου κατάγονται οι σημερινοί Αλβανοί. Άνθρωποι όπως ο Νικηταράς, που ήταν μουσουλμάνος, πάλεψαν για την Ελλάδα. Οι Σουλιώτες ήταν αλβανικά φύλα. Είχαν ανέβει στο Σούλι διότι δεν χώνευαν τον Αλή Πασά και ήταν χριστιανοί- στην Αλβανία ήταν έντονο το χριστιανικό στοιχείο. Ο Μάρκος Μπότσαρης, ως λοχίας του γαλλικού στρατού, είχε γράψει ελληνοαλβανικό λεξικό. Ο Καραϊσκάκης, νόθο παιδί, που η μάνα του πέθανε νέα κι εκείνο μεγάλωσε από ελεημοσύνες και πίνοντας γάλα από κατσίκες, ήταν ο πρώτος που μίλησε για έθνος, για μια Ελλάδα όπως δεν μίλησε κανένας. Έχει χυθεί πολύ αίμα, αλλά το ΄χει καταστρέψει η Εκκλησία και η πολιτική με τη στείρα νοοτροπία».


Στα ίχνη του Κατσαντώνη

Στα «Χώματα με ιστορία» κυριαρχεί η φιγούρα του Αντώνη Κατσαντώνη. Κορμός της σειράς ντοκιμαντέρ είναι η ζωή του. Και σε καθένα από τα επεισόδια, με συνδετικό κρίκο τον Κατσαντώνη, παρουσιάζονται άλλες ιστορικές φυσιογνωμίες οι δρόμοι των οποίων συναντήθηκαν με εκείνον του θρυλικού οπλαρχηγού. «Το τρίτο επεισόδιο για παράδειγμα είναι αφιερωμένο στη γνωριμία με τον Καραϊσκάκη, το πέμπτο στη συνάντησή του με τον Μάρκο Μπότσαρη, το έκτο εστιάζει στον καπετάν Δίπλα, νονό του Κατσαντώνη και δασκάλου όλων των κλεφτών, και το έβδομο μιλάει για τη συνέλευση των οπλαρχηγών το καλοκαίρι του 1807 στη Λευκάδα με την παρουσία του Καποδίστρια, του στρατηγού του ρωσικού στρατού Εμμανουήλ Παπαδόπουλου και του δεσπότη Ιγνάτιου. Εκεί άναψε η σπίθα της Επανάστασης και όχι το ΄21. Στην ουσία, Επανάσταση της 25ης Μαρτίου δεν υφίσταται. Αυτή η χρονολογία ορίστηκε μετέπειτα με βασιλικό διάταγμα από τον Όθωνα. Απλώς στις 23 Μαρτίου εκείνου του έτους έφτιαξαν ένα γράμμα που το έστειλαν στις Μεγάλες Δυνάμεις και το οποίο μιλούσε για ένα λαό ο οποίος ήθελε να ελευθερωθεί».

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ online

ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ "ΜΝΗΜΗ ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ" ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Διακόσια χρόνια από το μαρτυρικό θάνατο του Κατσαντώνη. Ως ελάχιστο φόρο τιμής σε έναν από τους πρωτεργάτες και πρωτομάστορες της Ελευθερίας η Αδελφότητα των Ηπειρωτών Σαρακατσαναίων της Αθήνας επανεξέδωσε δυο από τις παλαιότερες βιογραφίες του σε ένα βιβλίο με τίτλο «Μνήμη Κατσαντώνη». Δύο αξιολογότατες εργασίες, σπάνιες και δυσεύρετες. Ο «Βίος του Κατζαντώνη», του Επαμεινώνδα Φραγγίστα, η οποία είναι η πρώτη βιογραφία του Κατσαντώνη και εξακολουθεί να παραμένει από τις πληρέστερες, εκδόθηκε το 1862 στην Αθήνα και ο συγγραφέας της στηρίχθηκε στις αφηγήσεις του πατέρα του που ήταν από τα πρωτοπαλίκαρα του Κατσαντώνη. Η δεύτερη, του Eugene Yemeniz, αμετάφραστη μέχρι σήμερα, δύσκολα τη συναντάς στην ελληνική βιβλιογραφία. Εκδόθηκε στο Παρίσι το 1869 με βάση ένα ταξίδι που ο ίδιος έκανε το 1852 στα ’γραφα από το Μεσολόγγι. Η εργασία του Eugene Yemeniz θα μπορούσε να θεωρηθεί από τις πιο αυθεντικές βιογραφίες του Κατσαντώνη, καθώς ο ίδιος συγκέντρωσε πληροφορίες από τους αγωνιστές του ασκεριού του ήρωα και ιδιαίτερα από τον Καραγιαννάκη από τον οποίο φιλοξενήθηκε παραμένοντας για πολλές μέρες στα Αγραφιώτικα βουνά. Η βιογραφία του Κατσαντώνη είναι τμήμα του βιβλίου του Eugene Yemeniz «Scenes et recits des Guerneres de L' Independence, Grece moderne» το οποίο περιέχει επίσης τις βιογραφίες του Οδυσσέα Ανδρούτσου, του Αλέξανδρου και Δημήτριου Υψηλάντη, του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και αναφέρεται επιπλέον στην αγροτική περιοχή της Ελλάδας καθώς και στη Μάνη και τους Μανιάτες. Παρά την ύπαρξη αρκετών μελετών για τη ζωή και τη δράση του Κατσαντώνη, οι βιογραφίες αυτές παραμένουν από τις σημαντικότερες γιατί συντάχθηκαν με βάση αξιόπιστες πληροφορίες συναγωνιστών του Κατσαντώνη και ύστερα από επιτόπια έρευνα χρονικά πολύ κοντά στον ήρωα. Σημειώνουμε ότι το έργο του Επ. Φραγγίστα είχε εκδοθεί και το 1963 με επιμέλεια και σχόλια του Πάνου Ι. Βασιλείου, εκατό χρόνια μετά την αρχική του έκδοση, αλλά σε γλώσσα δημοτική με σκοπό σύμφωνα με την άποψή του «να το ελαφρύνει από το βάρος της καθαρεύουσας». Εμείς επιλέξαμε να επανεκδώσουμε αυτούσιο το αρχικό κείμενο παρότι υπήρχε κίνδυνος η χαριτωμένη καθαρεύουσα του συγγραφέα με τις συχνές λυρικές εξάρσεις της να μη γίνει κατανοητή στο ευρύ κοινό. Προτιμήσαμε να μη θίξουμε το κείμενο του Επ. Φραγγίστα διατηρώντας ακόμα και τις όποιες ανορθογραφίες. Το πλαισιώσαμε μόνο με κάποιες σημειώσεις, λεξικολογικές κυρίως και ερμηνευτικές. Στην εργασία του Eugene Yemeniz υπάρχουν αρκετά δημοτικά τραγούδια, πολλά από τα οποία ήταν δικής του καταγραφής, και τα οποία δεν ήταν εύκολο να βρεθούν ούτε στις παλαιότερες συλλογές. Σε όσα από αυτά παραπέμπει ο ίδιος σε γνωστές παλιές συλλογές έγινε καταγραφή από τις οικείες συλλογές. Για όσα όμως είναι δική του καταγραφή και είναι δύσκολο να μεταφρασθούν τηρώντας το μέτρο, χρησιμοποιήθηκαν οι πιο κοντινές παραλλαγές ως προς το περιεχόμενο που βρέθηκαν σε συλλογές δημοτικών τραγουδιών. Από τη θέση αυτή ευχαριστούμε θερμά την κ. Λένα Τσουμάνη-Γιαννάκη, Πτυχιούχο της Γαλλικής Φιλολογίας, η οποία αφιλοκερδώς μετέφρασε για την Αδελφότητά μας το έργο του Eugene Yemeniz. Ευχαριστούμε επίσης τον ζωγράφο Βαγγέλη Κουμπή, Αντιστράτηγο ε.α. ο οποίος φιλοτέχνησε την μακέτα του εξωφύλλου. Τέλος ευχαριστούμε θερμά τον Διονύση Μαυρόγιαννη, Καθηγητή Κοινωνιολογίας πρ. πρύτανη Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης για την οικονομική του συνεισφορά προκειμένου να πραγματοποιηθεί η έκδοση. Πιστεύοντας ότι η επανέκδοση των δύο εργασιών σε ένα τόμο αποτελεί ουσιαστική συνεισφορά στην ιστοριογραφία που αφορά τον Κατσαντώνη τις παραδίδουμε στο κοινό ζητώντας την επιείκειά του για ενδεχόμενα λάθη ή παραλήψεις. Το βιβλίο «Μνήμη Κατσαντώνη» θα διατεθεί δωρεάν την ημέρα οργάνωσης της εκδήλωσης προς τιμή του Κατσαντώνη στα Γιάννινα (13/9)

Για όποιον θέλει να αποστείλουμε το βιβλίο ( Τιμή 10 Ευρώ) το τηλέφωνο της Αδελφότητας είναι 210 5240777.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Αδελφότητας

Πηγή : www.sarakatsanos.gr (η δημοσίευση του Δημήτρη Τάγκα από την Αδελφότητα των εν Αθήναις Σαρακατσαναίων Ηπείρου)

ΤΑ ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Είναι αναμφισβήτητο ότι τα ανταμώματα των Σαρακατσάνων έχουν πληθύνει τα τελευταία χρόνια σε όλη την Ελλάδα. Κύριος στόχος τους η αντάμωση των μεγαλύτερων σε ηλικία Σαρακατσάνων αλλά και η γνωριμία των νεότερων. Η αλματώδη ανάπτυξη του διαδικύου, ωστόσο, φέρνει στο προσκήνιο και ένα καινούργιο είδος ανταμώματος των απανταχού Σαρακατσάνων μέσα από την οθόνη του υπολογιστή τους. Μπροστάρης σε αυτού του είδους την επικοινωνία αποτέλεσε το sarakatsanos.gr με την δυνατότητα συζητήσεων μέσω του forum και την ανάρτηση νέων και ειδήσεων από τα μέλη της ιστοσελίδας. Η δημιουργία ωστόσο του facebook, ενός κοινωνικού ιστοχώρου δικτύωσης (social networking website) φέρνει επανάσταση και στην επικοινωνία και γνωριμία μεταξύ των απανταχού Σαρακατσάνων. Με 100 περίπου εκατομμύρια μέλη παγκοσμίως και περίπου 326.000 μέλη από την Ελλάδα αντιλαμβάνεται κανείς ότι η ιστοσελίδα τέσσερα μόλις χρόνια μετά την δημιουργία της έχει εξελιχθεί σε έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς του διαδικτύου.

Εάν λοιπόν κάνουμε μία αναζήτηση στο facebook στην λέξη "sarakasanoi" δύο ομάδες μελών εμφανίζονται με 160 και 35 μέλη αντίστοιχα ενώ η αναζήτηση στη λέξη "sarakatsanos" μας φέρνει στην οθόνη μας μία ακόμα ομάδα με 360 μέλη. Στην λέξη "sarakatsanaιoi" μία ομάδα με 67 μέλη ενώ στην αναζήτηση στην λέξη "Σαρακατσάνοι" η ομάδα των Σαρακατσάνων της Πρέβεζας εμφανίζεται με 11 μέλη. Δεν γνωρίζω αν υπάρχουν και άλλες ομάδες Σαρακατσάνων πάντως και αυτές από μόνες τους αποτελούν έναν νέο και δυναμικά αναπτυσσόμενο χώρο επικοινωνίας των Σαρακατσάνων.

Αν λοιπόν είστε μέλος του facebook και δεν σας πέρασε ποτέ από το μυαλό να αναζητήσετε ομάδες Σαρακατσάνων σ’ αυτό κάντε το τώρα. Γίνετε μέλος και γνωρίστε ή βρείτε φίλους σας από όλη την Ελλάδα. Αν πάλι δεν έχετε ποτέ επισκεφτεί την συγκεκριμένη ιστοσελίδα και σας ενδιαφέρει δεν έχετε παρά να ρίξετε μια ματιά.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ

Η Αδελφότητα Σαρακατσαναίων Ηπείρου,
η Πανελλήνια Οµοσπονδία Συλλόγων Σαρακατσαναίων
και ο Δήµος Ιωαννιτών
σας προσκαλούν
στις εκδηλώσεις Μνήµης και Τιµής για τα διακόσια χρόνια
απο το μαρτυρικο θάνατο του Κατσαντώνη,
στα Ιωάννινα, 12, 13 και 14 Σεπτεµβρίου 2008.

Πρόγραμμα Εκδηλώσεων

Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2008 Υπαίθριο Θέατρο Ε.Η.Μ.

20.00' Βραδιά Δημοτικού Κλέφτικου τραγουδιού.
Παραδοσιακοί χοροί από τα χορευτικά:
- Αδελφότητας Σαρακατσαναίων Ηπείρου
- Συλλόγου Σαρακατσαναίων Θεσπρωτίας
- Αδελ. Σαρ/ναίων Ηπείρου (Χορευτικό Πρέβεζας)
- Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών

Μουσικοί:
Γρηγόρης Καψάλης, Γιώργος Τσουμάνης (κλαρίνο)
Βασίλης Σερμπέζης, Κώστας Νάκας, Σταύρος Μπόνιας, Κατερίνα Λιάκου-Μπόνια, Νίκος Γιαννακός και Γιάννης Παπακώστας, (τραγούδι)

Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2008 Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών

20.00' Προσέλευση
20.05' Χαιρετισμοί
20.15' H Ηγετική Μορφή του Κατσαντώνη
Νίκος Κατσαρός, Πρόεδρος του Οργανισμού ΕΛληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ε.Λ.Γ.Α.), πρώην Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.
20.35' Διαχρονική Συμβολή των Σαρακατσαναίων στους Εθνικούς Αγώνες
Διονύσης Μαυρόγιαννης, Καθηγητής Κοινωνιολογίας, πρώην Πρύτανης του ΔημοκρίτειουΠανεπιστημίου Θρdκης.
20.55' Παραδοσιακά Κλέφτικα τραγούδια από Σαρακατσαναίους.

Μικρή δεξίωση

Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2008 Ηρώο Μπιζανομάχων (Ρολόϊ)

10.45' Τρισάγιο - κατάθεση στεφάνων στο Άγαλμα του Κατσαντώνη

Παράθεση δεξίωσης στα Λιθαρίτοια.